Moet je je kind nu onder druk zetten? Of respecteer je de grens die je kind zo duidelijk aangeeft? Wanneer je kind de overledene niet wil zien of niet wil aanraken, dan begrijpen we dat meestal wel. Maar wanneer een kind absoluut niet mee wil naar de afscheidsdienst raken we in verwarring. Want waar doe je goed aan?
Door goedbedoelde adviezen neemt vaak de twijfel toe. Krijgt je kind problemen met rouwen, wanneer het niet bij de crematie of begrafenis is? Als ouder wil je het graag goed doen. Vooropgesteld: elk kind is anders. Er is niet één methode die werkt. Het vraagt vooral om een zorgvuldige en liefdevolle benadering. En dat kan best lastig zijn, als je zelf ook vol emoties zit.
Volg je kind in wat het wil. Probeer te verleiden om toch te gaan kijken, en toch mee te gaan naar het afscheid. Het is belangrijk om te zien dat iemand echt dood is. Dit zorgt ervoor dat de dood beter te begrijpen valt. En het samenzijn zorgt voor verbinding en een gedeelde herinnering. Dat troost. Dwing je kind nooit: dat is echt niet nodig.
Hier 6 tips om je kind te helpen bij afscheid nemen:
✨Neem echt de tijd om te praten met je kind. Vertel hoe de overledene eruit ziet: welke kleren zie je? Hoe ziet de huid eruit en is er make-up? En welke kleur heeft de kist? Zoemt de koeling? Welke bloemen staan er? Vertel hoe het is om daar samen te zijn en hoe dat voelt. Vraag waar je kind bang voor is. Neem waar het kan zorgen weg, maar blijf eerlijk. Je hoeft het niet mooier te maken dan dat het is. En iets niet weten is heel menselijk.
✨ Laat foto’s zien. Misschien eerst alleen van een hand. Of een deel van de kist. Soms is de fantasie van kinderen erger dan de werkelijkheid. Soms hebben ze gewoon geen idee wat ze moeten verwachten.
✨ Neem je kind mee, wanneer je de overledene met zijn allen bezoekt. Maar zorg dat je kind in een andere ruimte kan zijn. Bijvoorbeeld in de keuken of tuin. Of in de koffieruimte. Dan is het toch in de buurt en wie weet wordt daarmee de drempel kleiner. Voer geen druk op. Dit werkt vaak averechts.
✨Stel voor samen iets te tekenen of te knutselen. Soms willen kinderen dit dan zelf in of bij de kist leggen. Zo maak je de stap kleiner om te gaan kijken. Soms willen ze controleren of jij het wel hebt neergelegd, zoals ze aan je vertelden. En gaan ze toch kijken.
✨ Vraag je kind naar zijn wensen: hoe wil jezelf graag afscheid nemen? Wanneer je hier naar luistert en meebeweegt, dan voelt je kind zich gehoord en gezien. Zoek naar een ritueel als bellen blazen, een kaars aansteken, iets voorlezen of schrijven. Betrek je kind bij het vormgeven van de afscheidsdienst. Vraag bijvoorbeeld of er muziek is die het graag wil laten horen.
✨ Zorg voor een escape tijdens het afscheid en bespreek dit met je kind. Het kan dan weg als het te veel wordt. Spreek af wie bij je kind blijft.
En als je kind écht niet wil? Zorg dan voor een veilige plek waar je kind tijdens het afscheid is. Samen met iemand die het vertrouwt. Zorg dat ze op hetzelfde moment een ritueel uitvoeren, wat goed voelt. Bijvoorbeeld een steen beschilderen, die later bij het graf of de urn gelegd wordt. Misschien is een livestream mogelijk.
En maak foto’s. Veel foto’s. Van de overledene, van de kist, de aanwezigen, de bloemen. Vraag een afscheidsfotograaf om foto’s te maken. Soms vragen kinderen hier pas jaren later om. Bijvoorbeeld omdat ze zich niet herinneren wie er nu wel of niet bij was. Dan is het heel fijn als je foto’s hebt.
Goedbedoelde adviezen helpen je niet altijd. En dan is het fijn als er iemand is die van de hoed en de rand weet. Wil je meer tips? Of heeft jouw kind een andere benadering nodig? Je bent zo welkom. Stuur een bericht en ik neem contact met je op.